شناسایی عوامل موثربر احتمال وقوع تقلب در گزارشگری صورت های مالی از دید حسابرسان و مدیران مالی و تاثیر آن بر عملکردشرکت ها

با توجه به اهمیت نقش حسابرسان در اعتباردهی صورت های مالی، آنان موظفند که اعتماد معقولی از صحت و سلامت صورت های مالی به دست آورده و این اطمینان خود را به سرمایه گذاران انتقال دهند. وقوع تخلفات مالی به حیثیت حرفه حسابرسی لطمه های جبران ناپذیری وارد می آورد. لذا حسابرسان موظفند، نسبت به هر عاملی که سبب مخدوش گردیدن صورت های مالی می گردد، حساسیت نشان دهند. از جمله مهمترین ویژگی هایی که حسابرسان را نسبت به وقوع تخلفات مالی هشیار می سازد، عواملی هستند که به نشانه های خطر موسومند. وجود این عوامل تأثیر عمده ای بر برنامه ریزی عملیات حسابرسی می گذارند و حسابرسان را به بررسی های تحلیلی تر و پردامنه تر وادار می سازند. در این تحقیق سعی بر آن شده است که این عوامل را در ساختار محیطی شرکت های ایرانی شناسایی کرده و نتایج این تحقیق به نحوی مفید عرضه داده شود. در این مطالعه، عوامل مذکور در چهار گروه عوامل خطر مرتبط با ویژگی ها و نفوذ مدیریت، عوامل خطر مرتبط با تبعیت مدیریت از کنترل های داخلی و استانداردهای لازم الاجرا، عوامل خطر مرتبط با شرایط بازار و صنعت و عوامل خطر مرتبط با ویژگی های عملیاتی، نقدینگی و ثبات مالی مورد بررسی قرار گرفته اند. در راستای دستیابی به هدف پژوهش از بین حسابرسان شاغل در سازمان حسابرسی و مدیران مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تعداد 85 و 100 نفر به شیوه تصادفی طبقه بندی شده برای پاسخگویی به پرسش نامه پژوهش انتخاب شدند. نتایج این پرسش نامه ها با استفاده از روش های آماری، مورد تحلیل قرار گرفته اند و عوامل مورد اجماع جامعه حسابرسان شناسایی گردیده است. همچنین در بخش ارزیابی عملکرد از طریق مدل رگرسیونی، عملکرد 1387 تا 1389 شرکت هایی که مدیران مالی آنها اقدام به تکمیل پرسش نامه نموده اند پرداخت شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در دسته اول فرضیه ها بین ویژگی های مدیریت، تبعیت مدیریت از کنترل های داخلی و استاندارد های لازم الاجرا، عوامل خطر مرتبط با شرایط بازار و صنعت، ویژگی های عملیاتی، نقدینگی و ثبات مالی با احتمال وقوع تقلب رابطه معنا داری وجود دارد. در دسته دوم فرضیه ها بین عملکرد شرکت تحت متغیر های نرخ بازده دارایی ها، جریان نقد عملیاتی، بازده سهام و بازده شرکت با ریسک تقلب رابطه معنا داری وجود دارد.